بمنظور شناخت اهمیت و جایگاه کارتهای گرافیک، یک کارت گرافیک با ساده ترین امکانات را در نظر میگیریم. کارت مورد نظر قادر به نمایش پیکسلهای سیاه وسفید بوده و از یک صفحه نمایشگر با وضوح تصویر ۴۸۰ * ۶۴۰ پیکسل استفاده مینماید. کارت گرافیک از سه بخش اساسی زیر تشکیل میشود :
پردازندههای کمکی گرافیک
یک کارت گرافیک ساده نظیر آنچه در بخش قبل اشاره گردید، Frame Buffer نامیده میشود. کارت، یک فریم از اطلاعاتی را نگهداری مینماید که برای نمایشگر ارسال شدهاست. ریزپردازنده کامپیوتر مسئول بهنگام سازی هر بایت در حافظه کارت گرافیک است. در صورتیکه عملیات گرافیک پیچیدهای را داشته باشیم، ریزپردازنده کامپیوتر مدت زمان زیادی را صرف بهنگام سازی حافظه کارت گرافیک کرده و برای سایر عملیات مربوطه زمانی باقی نخواهد ماند. مثلاً اگر یک تصویر سه بعدی دارای ۱۰۰۰۰ ضلع باشد، ریزپردازنده میبایست هر ضلع را رسم و عملیات مربوطه در حافظه کارت گرافیک را نیز انجام دهد. عملیات فوق زمان بسیار زیادی را طلب میکند.
کارتهای گرافیک جدید، بطرز قابل توجهای، حجم عملیات مربوط به پردازنده اصلی کامپیوتر را کاهش میدهند. این نوع کارتها دارای یک پردازنده اصلی پر قدرت بوده که مختص عملیات گرافیکی طراحی شدهاست. با توجه به نوع کارت گرافیک، پردازنده فوق میتواند یک «کمک پردازنده گرافیکی» یا یک « شتاب دهنده گرافیکی » باشد. پردازنده کمکی و پردازنده اصلی بصورت همزمان فعالیت نموده و در مواردی که از شتاب دهنده گرافیکی استفاده میگردد، دستورات لازم از طریق پردازنده اصلی برای شتاب دهنده ارسال و شتاب دهنده مسئولیت انجام آنها را برعهده خواهد داشت.
در سیستمهای «کمک پردازنده»، درایور کارت گرافیک عملیات مربوط به کارهای گرافیکی را مستقیماً برای پردازنده کمکی گرافیکی ارسال میکند. سیستم عامل هر چیز دیگر را برای پردازنده اصلی ارسال خواهد کرد. در سیستمهای «شتاب دهنده گرافیکی»، درایور کارت گرافیک هرچیز را در ابتدا برای پردازنده اصلی کامپیوتر ارسال میکند. در ادامه پردازنده اصلی کامپیوتر، شتاب دهنده گرافیک را به منظور انجام عملیات خاصی هدایت میکند. مثلاً پردازنده ممکن است به شتاب دهنده اعلام نماید که :«یک چند ضلعی رسم کن» در ادامه شتاب دهنده فعالیت تعریف شده فوق را انجام خواهد داد.